Organizm człowieka nie zawsze jest bezbronny na infekcje bakteryjne, wirusowe czy zarażenia pasożytami. W wyniku dostania się ich do organizmu, następuje szereg reakcji, mających zwalczyć je, jeszcze przed wywołaniem szkód.
Odpowiedzią organizmu na różnego rodzaju inwazję drobnoustrojów jest produkowanie specyficznych przeciwciał oraz wystąpienie reakcji typu komórkowego. Układ immunologiczny posiada odpowiedź wrodzoną, a często także i nabytą. Ta druga powstaje w wyniku szczepień bądź poprzednich inwazji patogenów.
Odporność wrodzona nazywana bywa także nieswoistą. Jest to głównie fagocytoza. Dzięki niej można unieszkodliwić niektóre rodzaje pasożytów, jednak przede wszystkim te o małych rozmiarach. Ponadto makrofagi mogą niszczyć niektóre szczepy pierwotniaków malarii, za pośrednictwem różnych czynników cytotoksycznych.
W przypadku odporności nabytej następuje precyzyjne rozpoznanie własnych od obcych antygenów. Cechą charakterystyczną tego rodzaju odporności jest pamięć immunologiczna.